Endometrium Kanserinde Sentinel Lenf Nodu Haritalaması
Endometrium kanseri, gelişmiş ülkelerde en sık görülen jinekolojik kanserlerdendir. Yıllık yeni vaka sayısı 27,8/100,000 iken ölüm sayısı 4,8/100,000’dir. Vakaların %67’si erken evre iken %20’si evre 3’tür.
Endometrium kanseri seyrinde lenf nodu pozitifliği önemli bir parametredir ve postoperatif tedavi gerekliliğini belirler. Cerrahi tedavide lenf nodlarının total olarak çıkarılması gerekip gerekmediği konusu tartışmalıdır. Özellikle erken evrede lenf nodlarının total çıkarılmasının sağ kalıma faydasının olmadığı ve lenfödemi artırdığı gösterilmiştir. Lenf nodu çıkarımı kanama, sinir hasarı, ameliyat süresinin uzaması, hastanede kalış süresinin artması gibi komplikasyonlarının yanı sıra uzun dönemde hastalarda lenfokist, lenfödem gibi morbiditelere neden olmaktadır ve yaşam kalitesini olumsuz etkilemektedir.
Endometrium kanseri hastalarının yaşlı ve genellikle obez olması teknik olarak da operasyonu Zorlaştırabilmektedir. Tutulu olmayan nodların çıkarılmasının hastalık seyrine anlamlı bir katkısı olmadığı görülmüştür. Bu sonuçlar tutulu lenf nodunu belirleyerek morbiditeyi azaltan sentinel lenf nodu haritalamasının gelişimini sağlamıştır.
Özellikle uterusa sınırlı erken evre hastalıkta lenf nodu değerlendirmesi için sentinel lenf nodu haritalaması yeterli patolojik değerlendirmeyi sağlamaktadır. Sentinel lenf nodu haritalaması 2014 yılında düşük ve yüksek riskli tüm gruplarda NCCN rehberine girmiştir.
Sentinel lenf nodu ait olduğu lenf zincirinde ilk metastaza uğrayacak noddur. Sentinel lenf nodunun negatif olması diğer nodların da metastaz açısından negatif olduğunu bize göstermektedir.
Sentinel lenf nodu haritalamasında işaretli Teknesyum-99 (Tc-99) kolloidi, metilen mavisi, izosülfan mavisi,patent mavi, indosiyanin yeşili(ICG) işaretleyici ajan olarak kullanılmaktadır. Son yıllarda yüksek lenf nodu saptama başarısı nedeniyle indosiyanin yeşili kullanılmaktadır. İndosiyanin yeşili suda çözünen karaciğerden metabolize olan bir boyadır. İndosiyanin yeşilinin kullanımında en önemli gereksinim özel bir görüntüleme sistemi kullanılmasıdır. Açık, laparoskopik ya da robotik olarak kullanım şekli mevcuttur. İndosiyanin yeşili ciddi iyodin alerjisi ve karaciğer yetmezliğinde kullanılmamalıdır. Obez hastalarda indosiyanin yeşili diğer boyalardan daha üstün sentinel lenf nodu görüntülemesi sağlamaktadır. Sentinel lenf nodu haritalaması cerrahinin süresini kısaltıp, komplikasyonları en aza indirerek amacımıza uygun şekilde tutulu lenf nodlarını belirleyebilme konusunda oldukça başarılı bir methottur. Özellikle minimal invaziv cerrahi(laparoskopi ve robotik cerrahi) ile kombine kullanılabilmesi sentinel lenf nodu haritalamasını kabul edilebilir kılan önemli özelliklerindendir. Endometrium kanseri cerrahi evrelemesinde tüm dünyada yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır ve 2017’den beri de endometrium kanseri hastalarıma uygulamaktayım.